چکیده
ساختار حاکم بر فضای مجازی، غیرمتمرکز، چندلایه، غیرسرزمینی، نهادگریز، تهدیدزا و هویتزداست. این ویژگیها باعث دشواری و پیچیدگی حکمرانی دولتها بر این فضا شده است. این فضا اقسام نوینی از قدرت مانند قدرت نرم، شبکهای، هوشمند و هنرمندانه را پدید آورده و موجب افزایش کنشگری بازیگران خصوصی و کاهش قدرت بازیگران دولتی در حکمرانی ملی و جهانی شده است. در عرصه داخلی چالشهایی مانند واقعیت مجازی، اقتصاد دیجیتال، افزایش کنشگری بخش خصوصی، نفوذ شرکتهای چندملیتی، مرززدایی، جاسوسی، تخریب و جرائم سایبری، کشورها را تهدید میکند. در عرصه بینالمللی شاهد انواع جنگهای نوین مانند جنگ رسانهای، هژمونیک، پستمدرن مجازی و هیبریدی هستیم. کشورهایی که از فناوری اطلاعاتی و ارتباطی پیشرفته و پیشروی برخوردار هستند، قدرت بیشتری دارند. در اسلام، خنثیسازی حملات دشمن از طریق اقدامات متقابل و تولید اقتدار در عرصههای گوناگون و نوین انجام میشود. رویکرد نظام اسلامی به مفاهیم نوین قدرت برای تقویت بازدارندگی و اقتدار منطقهای و جهانی ایران با رویکرد تهدیدزدایی و افزایش تأثیرگذاری ایجابی و سلبی در نظام بینالملل انجام خواهد شد. طبق یافتههای این پژوهش، جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با تهاجم همهجانبه دشمنان خصوصاً تهدید هیبریدی آمریکا در فضای مجازی باید تولید قدرت بازدارندگی کند. تولید قدرت نرم، تهدیدزدایی، بازدارندگی، تقویت امنیت سایبری و راهاندازی شبکه ملی اطلاعات از مهمترین اقدامات در این خصوص بهشمار میروند. همچنین ایران برای مقابله با قدرت جهانی آمریکا در فضای مجازی باید در سیاست خارجی خود بهدنبال جدا کردن آمریکا از متحدانش، الگوی حکمرانی چندجانبه فضای مجازی از طریق ایجاد نهادی مستقل یا ذیل سازمان ملل متحد و تقویت نظام موازنه قوای جهانی در فضای مجازی و افزایش کنشگری خود در منطقه جنوب شرق آسیا بهعنوان قدرت اول منطقه باشد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1403/9/9 | پذیرش: 1403/11/11 | انتشار: 1404/3/5